Chỉ số giá tiêu dùng là gì? Và cách tính chỉ số giá tiêu dùng như thế nào chính là điều mà các nhà kinh tế đang rất quan tâm. Nó là một loại chỉ số được dùng để đo lường và đánh giá khả năng tiêu thụ của nền kinh tế. Những thông tin trong bài viết dưới đây sẽ giải đáp chi tiết những thắc mắc cho bạn, hãy cùng xem ngay nhé.
Chỉ số giá tiêu dùng được hiểu là gì?
Chỉ số giá tiêu dùng hay còn được viết tắt là CPI – Consumer Price Index là một loại chỉ số phản ánh mức thay đổi một cách tương đối của giá hàng tiêu dùng theo thời gian và nó được tính bằng phần trăm. Cụ thể CPI sẽ đo lường sự thay đổi trung bình về giá theo 1 khoảng thời gian mà người tiêu dùng phải trả cho một kiện hàng hóa hoặc dịch vụ.
Khi chỉ số CPI bị tăng đột ngột trong một thời gian cố định thì có nghĩa là nền kinh tế đang bước vào giai đoạn lạm phát. Do vậy, đây được coi là chỉ tiêu sử dụng phổ biến nhất giúp đo lường mức giá và các sự thay đổi của mức giá đó chính là lạm phát.
Ý nghĩa của chỉ số CPI
Chỉ số giá tiêu dùng CPI là một chỉ số phản ánh tương đối về xu thế và mức độ biến động của giá cả trong hàng hóa tiêu dùng cũng như các dịch vụ dùng trong sinh hoạt của những cá nhân người tiêu dùng hay là hộ gia đình. Bởi vậy nó cũng được dùng để theo dõi sự thay đổi của các chi phí tiêu dùng theo thời gian.
Khi CPI tăng cũng đồng nghĩa với việc mức giá trung bình sẽ tăng và ngược lại. Sự biến động trong việc tăng hay giảm của CPI sẽ phản ánh tình trạng lạm phát hoặc giảm phát, từ đó có thể ảnh hưởng trực tiếp tới nền kinh tế. Nếu CPI tăng đến mức không kiểm soát được thì sẽ có nguy cơ cao sẽ dẫn đến tình trạng siêu lạm phát.
Cách tính chỉ số giá tiêu dùng CPI dễ nhất cho bạn
Để tính được chỉ số giá tiêu dùng, bạn sẽ cần thực hiện 4 bước cơ bản như sau:
- Bước 1: Cố định giỏ hàng hóa của bạn. Qua việc khảo sát và nghiên cứu thị trường bạn cần xác định được lượng hàng hóa và những dịch vụ tiêu biểu mà một người tiêu dùng điển hình sẽ sở hữu trong một khoảng thời gian nhất định.
- Bước 2: Xác định giá cả. Thống kê giá cả từng mặt hàng có trong giỏ hàng hóa tại những thời điểm cụ thể.
- Bước 3: Tính tổng chi phí cần bỏ ra để mua giỏ hàng hóa theo công thức sau:
Chi phí giỏ hàng hóa = Tổng của (Giá cả của từng loại hàng hoá x Số lượng hàng hóa )
- Bước 4: Tính chỉ số CPI cho các năm theo công thức sau:
CPIt = (Chi phí mua giỏ hàng hoá thời kỳ t/Chi phí mua giỏ hàng hoá thời kỳ cơ sở) x 100
Ứng dụng của chỉ số giá tiêu dùng CPI trong thực tế
CPI là một loại chỉ số kinh tế có sức ảnh hưởng trực tiếp đến sự phát triển của một nền kinh tế. Vì vậy việc tính toán, phân tích chỉ số CPI là cực kì cần thiết và sẽ đem lại nhiều hiệu quả tích cực cho các doanh nghiệp cũng như nền kinh tế và chính phủ. Từ đó người tiêu dùng cũng sẽ có sự chuẩn bị trước cho những thay đổi về mức giá bán lẻ của hàng hóa tiêu dùng.
Không chỉ thế, chỉ số CPI còn được ứng dụng trong đo lường và làm thước đo lạm phát cho nhiều yếu tố khác trong nền kinh tế như: thu nhập hàng giờ , doanh số bán lẻ hay giá trị của đồng tiền…
CPI cũng thường được sử dụng để điều chỉnh mức thu nhập của người dân. Cụ thể là khi chỉ số giá tiêu dùng CPI tăng thì chính phủ cũng sẽ điều chỉnh mức lương cơ bản sao cho phù hợp với mức chi của người dân cho hàng hóa tiêu dùng.
Chỉ số CPI có ảnh hưởng như thế nào?
Khi chỉ số CPI giảm sẽ đồng nghĩa với việc giá cả của giỏ hàng hóa tiêu dùng được tính theo CPI sẽ giảm, khi đó số tiền dành cho việc tiêu dùng hằng ngày của người dân sẽ bị giảm. Nếu mức thu nhập vẫn không thay đổi, thì việc giảm chi phí tiêu dùng sẽ giúp cho việc ổn định chi tiêu và góp phần trong nâng cao mức sống của những người có thu nhập kém.
Kết luận
Với những thông tin mà chúng tôi đã chia sẻ phía trên, hi vọng chúng sẽ là những kiến thức hữu ích giúp bạn có thể hiểu rõ hơn về chỉ số giá tiêu dùng (CPI) là gì cũng như cách tính chỉ số giá tiêu dùng, ý nghĩa và ứng dụng của chúng trong thực tế đối với cuộc sống của chúng ta và nền kinh tế.