Bảng cân đối kế toán hay còn được gọi là “báo cáo tình hình tài chính”, thể hiện tài sản hay nợ phải trả của công ty đó và vốn chủ sở hữu. Bảng cân đối kế toán cùng với báo cáo hoạt động kinh doanh và báo cáo lưu chuyển tiền tệ là nền tảng của một báo cáo tài chính hoàn chỉnh. Nếu bạn là một ông chủ hay cổ đông của một công ty, bạn cần phải hiểu và biết cách đọc bảng cân đối kế toán cũng như phân tích nó.
Bảng cân đối kế toán sẽ hoạt động thế nào?
Bảng cân đối kế toán chia thành hai phần dựa trên các phương trình dưới đây, phải bằng nhau hoặc cân đối lẫn nhau. Công thức chính là:
Số tài sản = Số nợ phải trả + Số vốn chủ sở hữu
Nghĩa là tài sản hoặc những công cụ dùng để vận hành công ty sẽ được cân bằng với nợ tài chính của công ty đó, số vốn đầu tư chủ sở hữu đưa vào công ty và lợi nhuận được giữ lại.
Tài sản là những gì công ty sử dụng để phục vụ hoạt động kinh doanh,nợ phải trả và vốn chủ sở hữu là hai nguồn tiền phục vụ tài sản này.
Vốn chủ sở hữu là vốn sở hữu của các cổ đông công ty đó và được niêm yết đại chúng, là số tiền ban đầu được đầu tư vào công ty cộng với lợi nhuận giữ lại,nó là nguồn vốn cho các doanh nghiệp. Một bảng cân đối kế toán là bảng tóm tắt về tình hình tài chính của công ty tại thời điểm cụ thể
Phân loại các loại tài sản
Tài sản mang tính ngắn hạn
Tài sản ngắn hạn và có tuổi thọ khoảng một năm hoặc ít hơn, có nghĩa là chúng sẽ có thể dễ dàng chuyển đổi thành tiền mặt. Tài sản này gồm tiền mặt hay tương đương tiền hoặc các khoản phải thu và hàng tồn kho.
Tài sản mang tính dài hạn
Tài sản dài hạn là những tài sản không chuyển được thành tiền mặt một cách dễ dàng, nó dự kiến sẽ được chuyển thành tiền mặt trong khoảng một năm hoặc có một tuổi thọ dài hơn một năm. Tài sản dài hạn sẽ được quy thành tài sản hữu hình (như máy móc, máy tính, nhà và đất) hoặc tài sản vô hình (như lợi thế thương mại hay bằng sáng chế hoặc quyền tác giả). Tài sản vô hình sẽ không phải là vật chất , bởi nó thường là những nguồn có thể tạo dựng hoặc có thể phá vỡ giá trị công ty.
Các lọai nợ sẽ phải trả khác nhau
Phía bên phải bảng cân đối kế toán sẽ là các khoản nợ. Nợ là nghĩa vụ tài chính của công ty với bên ngoài. Giống với loại hình tài sản, nợ phải trả cũng sẽ có ngắn hạn và hài hạn.
Vốn của chủ sở hữu
Vốn chủ sở hữu là số tiền mà ban đầu các ông chủ đầu tư vào doanh nghiệp. Nếu vào cuối năm tài chính hay công ty quyết định tái đầu tư (sau thuế) thì lợi nhuận giữ lại sẽ chuyển từ báo cáo kết quả hoạt động khi kinh doanh vào tài khoản vốn chủ sở hữu của cổ đông trong bảng cân đối kế toán. Mục này là đại diện cho tổng giá trị tài sản ròng của công ty đó. Để bảng cân đối kế toán được cân bằng, tổng tài sản phải bằng số tổng nợ phải trả cộng với số vốn chủ sở hữu.
Như bạn có thể thấy từ bảng cân đối kế toán, nó sẽ được chia thành hai bên. Tài sản ở phía bên trái và bên phải là gồm nghĩa vụ nợ và vốn chủ sở hữu của cổ đông.Tài sản và phần nợ phải trả của công ty trên bảng cân đối kế toán được sắp xếp dựa trên tính ngắn hạn của tài khoản. Vì thế,phía bên tài sản và các tài khoản được phân loại tính từ thanh khoản cao nhất đến tài sản có tính thanh khoản thấp nhất. Bên phía cột nợ phải trả, các tài khoản sẽ được sắp xếp từ ngắn hạn tới các khoản vay dài hạn và kèm các nghĩa vụ khác.
Cách đọc Bảng cân đối kế toán đúng
- B1: Liệt kê những mục lớn có trong Tài sản – Nguồn vốn.
- B2: Tính toán tỷ trọng những khoản mục này trong Tài sản và Nguồn vốn, và đọc sự thay đổi của các khoản mục tại thời điểm báo cáo.
- B3: Note lại những mục đã chiếm tỷ trọng lớn, hoặc đã có sự biến động lớn về mặt giá trị ở thời điểm đọc báo cáo.
Tại sao chúng ta chỉ quan tâm đến những mục này?
Về lý thuyết thì bạn sẽ phải tìm hiểu hết tất cả những sự thay đổi đang diễn ra trên Bảng cân đối kế toán.Tuy nhiên việc đó tốn rất nhiều thời gian và công sức.Việc chỉ lựa chọn những khoản mục chiếm tỷ trọng lớn trong cơ cấu Tài sản và Nguồn vốn sẽ giúp bạn trả lời được câu hỏi: Phần lớn các tài sản của doanh nghiệp đang tập trung ở vị trí nào? Nguồn để hình thành tài sản của doanh nghiệp chủ yếu đã đến từ đâu?
Sự thay đổi của những mục này thường sẽ trọng tâm hơn, quan trọng hơn và thể hiện được rõ tình hình tài chính của công ty.
Kết luận
Bảng cân đối kế toán kết hợp với báo cáo thu nhập và báo cáo lưu chuyển tiền tệ là một trong những công cụ quan trọng nhất đối với các nhà đầu tư để có thể đưa ra được cái nhìn sâu sắc về một công ty và hoạt động của công ty đó. Bảng cân đối kế toán là một loại bảng tóm tắt tình hình tài chính tại một thời điểm nhất định về các tài khoản của công ty và bao gồm tài sản hay nợ phải trả và vốn chủ sở hữu của nhà đầu tư. Mục đích của bảng cân đối kế toán đó chính là cung cấp thông tin cho người sử dụng để có thể đưa ra sự hình dung về vị trí tài chính của công ty song song với việc đó là chỉ ra những gì mà công ty sở hữu và nợ. Quan trọng nhất là tất cả các nhà đầu tư phải biết cách sử dụng, phân tích và đọc được tài liệu này. Và trên đây là hướng dẫn cách đọc bảng cân đối kế toán đúng nhất. Cảm ơn các bạn đã đón đọc.